Kısaltmalar hayatımızda sıkça kullandığımız ve yazılı iletişimde zaman kazandıran pratik bir tekniktir. Ancak kısaltmalarla ilgili yapılması gereken bazı kurallar bulunmaktadır. Kısaltmalara ek gelirken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.
Kısaltmalar Türkçe dilinde genellikle sondaki ünlü ile bitirilir ve ek getirilmez. Örneğin; vs., vb., dvs. gibi kısaltmalara ek getirilmez. Ancak bazı durumlarda kısaltmaların sonuna ek getirilmesi gerekebilir.
Kısaltmalara ek getirilirken genellikle kesme işareti kullanılır. Örneğin; sos., ssgb., v.b. gibi. Ancak bazı kısaltmaların sonuna ek almak için kesme işareti kullanılmaz.
Kısaltmalara ek getirildiğinde tüm ekler ayrı yazılır ve ekler arasında boşluk bırakılır. Örneğin; ss’ler, dvd’ler gibi. Bu şekilde yazım kurallarına dikkat edildiğinde kısaltmaların doğru ve anlaşılır bir şekilde kullanılması sağlanmış olur.
Kısaltmalara ek getirme konusunda yapılan hatalar genellikle yazım kurallarına uyulmamasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle kısaltmalarda ek kullanırken dikkatli olmak ve kurallara uygun bir şekilde yazım yapmak önemlidir. Bu sayede kısaltmaların iletişimdeki işlevselliği korunur ve anlaşılabilirliği artar.
Genel Bilgiler
Genel bilgiler herhangi bir konu hakkında temel ve geniş kapsamlı bilgiler içerir. Bu bilgiler genellikle genel geçer bilgilerdir ve konuyla ilgili detaylı bilgi gerektiren noktalara girmeden özetlenir.
Genel bilgiler genellikle başlangıç seviyesindeki kişilere yöneliktir ve konunun temel yapı taşlarını oluşturur. Bu bilgileri öğrenmek, daha karmaşık konuları anlamak için önemli bir adımdır.
- Genel bilgiler genellikle ilk olarak öğrenilen bilgilerdir.
- Bu bilgiler genellikle geniş kitlelere hitap eder.
- Genel bilgiler, bir konunun temel kavramlarını içerir.
Genel bilgiler, bir konunun genel yapısını özetler ve daha derinlemesine bilgi edinmek isteyenler için bir temel oluşturur. Bu bilgiler genellikle genel mantığı ve temel prensipleri içerir.
Kısaltma Nedir?
Kısaltma, genellikle bir kelimenin veya terimin kısa ve öz bir şekilde ifade edilmesi için kullanılan bir yazım yöntemidir. Kısaltmalar genellikle harflerin başlangıcından alınarak belirli bir kelimenin veya terimin temsil edildiği özel bir kelime veya kelime gruplarından oluşur.
Kısaltmalar genellikle akronimler ve başlangıç harflerinden oluşan initializmeler olmak üzere iki kategoriye ayrılabilir. Örneğin, “ATM” (Automatic Teller Machine) ve “NASA” (National Aeronautics and Space Administration) gibi kısaltmalar akronim örnekleridir. Ayrıca, “UNICEF” (United Nations International Children’s Emergency Fund) gibi başlangıç harflerinden oluşan initializmeler de sıkça kullanılmaktadır.
- Kısaltmaların sıklıkla internet ve mesajlaşma alanlarında kullanıldığını görmekteyiz. Özellikle sosyal medya platformlarında karakter sınırlamaları nedeniyle kısaltmalar oldukça yaygın bir şekilde tercih edilmektedir.
- Bazı kısaltmalar zamanla dilimize yerleşerek günlük konuşma dilinde de sıkça kullanılmaktadır. Örneğin, “TV” (Televizyon) veya “CD” (Compact Disc) gibi kısaltmaları sıklıkla duyarız.
- Kısaltmaların bazı durumlarda anlaşılabilir olması ancak bazı durumlarda karışıklığa yol açabilmesi nedeniyle dikkatli ve doğru bir şekilde kullanılması önemlidir.
Son ek nasıl eklenir?
Son ek, bir kelimenin sonuna eklenen harf veya harf grubudur. Son ekler genellikle kelimenin anlamını, cümle içindeki konumunu veya zamansal durumunu değiştirir. Türkçe’de son ekler genellikle fiillerde kullanılır ve eklenen harf veya harf grubuna göre çeşitlenir.
Son ek eklemek için öncelikle kelimenin kökü ve hangi son ek ile tamamlanacağı belirlenmelidir. Son ek genellikle fiil köküne eklenir ve kelimenin anlamını zenginleştirir. Örneğin, “yürü” fiiline “-yor” eki eklenerek “yürüyor” kelimesi elde edilir.
Son ekler aynı zamanda isimlere de eklenebilir ve kelimenin cinsini, halini veya sayısını belirtir. Örneğin, “kitap” kelimesine “-lar” eki eklenerek “kitaplar” kelimesi elde edilir.
Son eklerin doğru kullanımı dilin yapısını ve kelime anlamlarını belirler. Yanlış son ek kullanımı cümlede anlam karmaşası yaratabilir ve iletişimi zorlaştırabilir. Bu nedenle son ekleri doğru ve düzgün bir şekilde eklemek dilin doğru kullanımı açısından önemlidir.
Ünlü Uyum Kuralı
Ünlü uyumu kuralı, Türkçe’de kelimelerin yapısını ve söyleyişini düzgünleştiren bir dil bilgisi kuralıdır. Bu kurala göre, bir kelimenin son ünlüsü ve hemen sonrasındaki ünlü uyumlu olmalıdır. Yani, bir kelimenin sonunda “a”, “ı”, “o” veya “u” ünlü harflerinden biri varsa, sonraki kelime o ünlü harflerinden bir birine benzeyen bir ünlü harfiyle başlamalıdır.
Ünlü uyumu kuralı sayesinde sözcükler arasındaki geçiş daha akıcı ve doğal olur. Bu kurala uygun olmayan kelimelerde konuşma bozukluğu ve anlam karmaşası olabilir. Örneğin, “kapı aç” yerine “kapı açı” demek, ünlü uyumuna uymayan bir kullanımdır.
Ünlü uyumu kuralını hatırlamak için, Türkçe’de birçok kelimede bu uyumun nasıl sağlandığını görebilirsiniz. Örneğin, “bahçe kapısı”, “güzel insan” gibi kelimelerde ünlü uyumu kuralına dikkat edilmiştir.
Ünlü Uyumunun Önemi
- Doğru ve akıcı konuşma sağlar.
- Anlam karmaşasını önler.
- Dilin düzgün kullanımını teşvik eder.
- Yazı dilinde de geçerlidir.
İstisnalar
İstisnalar, genellikle kuralın dışında olan durumları ifade eder. Hayatımızda birçok alanda istisnalarla karşılaşabiliriz. Örneğin, hava durumu tahminlerinde genellikle güneşli olması beklenen bir günde birdenbire yağmur yağabilir. Bu tür durumlar istisnalar olarak adlandırılır ve her zaman beklenmedik olabilir.
İstisnaların hayatımızda yarattığı etkiler birçok alanda görülebilir. Örneğin, bir işletme genellikle yüksek satışlar yaparken, belirli bir dönemde beklenmedik bir ekonomik krizle karşılaşabilir ve satışları düşebilir. Bu durumda işletme, istisnai durumu yönetmek ve krizi atlatmak zorunda kalabilir.
Örnekler
- Bir sınavda genellikle tüm soruları doğru cevaplamış olabilirsiniz, ancak istisnai bir soru size zorluk çıkarabilir.
- Bir restoranda genellikle lezzetli yemekler servis edilir, fakat nadiren kötü bir deneyim yaşanabilir.
- Bir filmin geneli beğenilirken, finali istisnai bir şekilde izleyicileri hayal kırıklığına uğratabilir.
Türkçe ve yabancı kelimelerde kısaltma
Türkçe ve yabancı kelimelerde kısaltmalar sıkça kullanılır. Özellikle teknik terimlerde, meslek gruplarında ve resmi belgelerde yaygın olarak görülmektedir.
- Türkçe Kısaltmalar: Türk Dil Kurumu tarafından belirlenen kurallara göre kısaltmalar yapılmaktadır. Örneğin, “sayın” kelimesi “sn.” şeklinde kısaltılabilir.
- Yabancı Kısaltmalar: İngilizce, Fransızca, Almanca gibi yabancı dillerde de kısaltmalar kullanılmaktadır. Örneğin, “as soon as possible” ifadesi “ASAP” şeklinde kısaltılabilir.
- Kısaltma Kuralları: Kısaltma yaparken büyük-küçük harf kullanımına dikkat etmek ve kelimelerin anlaşılırlığını korumak önemlidir. Ayrıca, kısaltmaların genel kabul görmüş şekillerde yapılması tercih edilir.
Türkçe ve yabancı kelimelerde kısaltmaların anlamını doğru anlamak ve doğru kullanmak dil bilgisi açısından önemlidir. Bu nedenle, her dilde kullanılan kısaltmaları öğrenmek ve doğru bir şekilde kullanmak gereklidir.
Örnek kelimeler
Bu içerikte farklı türde örnek kelimeler paylaşacağız. Kelimelerin anlamları değil sadece yazım şekilleri önemli olacak. Örneğin “evkat” gibi tuhaf görünen kelimeleri ele alacağız. Sıradışı kelimeler her zaman ilginç olur!
- Pluvial
- Mimari
- Galaksi
- Renkli
- Denklem
Bazen kelime oyunları da oldukça eğlenceli olabilir. Mesela “Sokak” kelimesinin başındaki “S” harfini silersek nasıl bir kelime elde ederiz? “Okak” mı?
- Komik
- Cıvık
- Çorap
- Kelime
- Yazılım
Belki de yeni bir kelime türetmek istersiniz. Birleştirici bir hece ekleyerek veya harfleri yer değiştirerek eğlenceli kelimeler ortaya çıkarabilirsiniz. Örnek olarak “Kedi” kelimesinin “p” harfini “t” ile değiştirirsek nasıl bir kelime olur?
- Satranç
- Fıstık
- Kırmızı
- Mutluluk
- Portakal
Bu konu Kısaltmalara gelen ek nasıl yazılır? hakkındaydı, daha fazla bilgiye ulaşmak için MÖ Gelen Ek Nasıl Yazılır? sayfasını ziyaret edebilirsiniz.