Orta Çağ dönemi, 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar süren ve Avrupa tarihinde önemli bir yere sahip olan bir dönemdir. Bu dönem, barbar kavimlerin istilaları, feodal yapılanma, Haçlı Seferleri gibi önemli olaylarla şekillenmiştir. Ancak Orta Çağ’ın sona erdiği tarih konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
Bazı tarihçilere göre Orta Çağ, 1453 yılında Bizans İmparatorluğu’nun Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmesiyle sona ermiştir. Bu olay, İstanbul’un fethi olarak da bilinir ve Bizans İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Orta Çağ’ın sonu olarak kabul edilir. Bu olayın ardından Rönesans dönemi başlamış ve Avrupa’da büyük bir değişim ve yenilenme süreci yaşanmıştır.
Diğer bir görüşe göre ise Orta Çağ, 1492 yılında Kristof Kolomb’un Amerika’ya yolculuğuyla sona ermiştir. Bu yolculuk, Avrupalıların Yeni Dünya’ya keşfi olarak kabul edilir ve bu olayın ardından Avrupa’nın jeopolitik, ekonomik ve kültürel yapısında büyük değişimler yaşanmıştır.
Her ne kadar Orta Çağ’ın sonuyla ilgili farklı görüşler olsa da, genel kabul gören görüş, 1453 yılındaki İstanbul’un fethi ile Orta Çağ’ın sona erdiği yönündedir. Bu olay, Avrupa tarihinde önemli bir dönemeç noktası olmuş ve modern çağın başlangıcını işaret etmiştir. Orta Çağ’ın sonu, çağdaş Avrupa’nın temellerinin atıldığı bir sürecin başlangıcı olmuştur.
Kara Veba salgını
Kara Veba salgını, Ortaçağ’da Avrupa’nın büyük bir bölümünü etkileyen ölümcül ve hızlı yayılan bir hastalıktı. Bakteriyel bir enfeksiyon olan Kara Veba, insanlarda yüksek ateş, büyük şişlikler ve şiddetli ağrılara neden olurdu. Salgın, farelerin taşıdığı pireler aracılığıyla insanlara bulaşıyordu.
Kara Veba salgını, 1347-1351 yılları arasında Avrupa’da başlayarak milyonlarca insanın ölümüne neden oldu. Şehirlerdeki çöplerin ve pisliklerin birikmesiyle fare popülasyonu artmış, dolayısıyla pirelerin taşıdığı bakteri de hızla yayılmıştı.
Salgın döneminde insanlar, hastalığın neden kaynaklandığını anlayamaz ve çaresizlik içinde kıyamet gününü beklerdi. Çoğu zaman hastalıkla başa çıkmak için çeşitli tedavi yöntemleri denense de etkili bir çözüm bulunamamıştı.
- Kara Veba salgını, tarih boyunca insanlık tarihindeki en ölümcül salgınlardan biridir.
- Salgın, Avrupa’nın nüfusunu önemli ölçüde azaltmış ve sosyo-ekonomik dengeleri ciddi şekilde etkilemiştir.
- İlk kez 14. yüzyılda ortaya çıkan Kara Veba, birçok ülkeyi etkilemiş ve büyük acılar yaşanmasına neden olmuştur.
Yeni Keşifler ve Coğrafi Keşifler
Gezegenimizdeki yeni keşifler ve coğrafi keşifler, insanlığın bilgi ve anlayışını sürekli olarak genişletmektedir. Dünya’nın farklı bölgelerinde yapılan araştırmalar ve keşifler, tarihin nasıl şekillendiğini anlamamıza yardımcı olmaktadır. Yeni coğrafi keşifler, insanlara farklı kültürleri ve yaşam biçimlerini keşfetme fırsatı sunmaktadır.
Denizlerin derinliklerinde yapılan araştırmalar, binlerce yıl önce yaşamış türlere ait fosillerin keşfedilmesine olanak tanıyor. Bu keşifler, evrimsel süreç hakkında yeni ipuçları sunabilir ve insanların dünya üzerindeki konumunu daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir.
- Antarktika’nın güneyindeki buzulların altında bulunan gizemli mağaralar
- Amazon ormanlarında keşfedilen yeni türler ve bitki örtüsü
- Afrika’nın savanlarında keşfedilen eski insan türlerine ait fosiller
Coğrafi keşifler, doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir bir gelecek için önemli ipuçları verebilir. Bu keşifler, insanlığın doğaya olan etkisini anlama ve doğal yaşamı koruma konusunda farkındalık yaratmada önemli bir rol oynayabilir.
Reform hareketleri ve Protestantluk
Reform hareketleri, Katolik Kilisesi’nin uygulamalarına karşı reform taleplerini ifade eden hareketlerdir. 16. yüzyılda başlayan Reform hareketleri, birçok kilise lideri ve düşünürün Katolik Kilisesi’nin dogmalarını sorgulamasıyla ortaya çıkmıştır. Bu hareketlerin en önemlilerinden biri Martin Luther’in girişimleridir. Luther, Katolik Kilisesi’nin bazı uygulamalarını eleştirmiş ve Hristiyanlığın özündeki inançlara dönülmesi gerektiğini savunmuştur.
Reform hareketleri sonucunda Protestanlık mezhebi ortaya çıkmıştır. Protestanlık, 16. yüzyılda Avrupa’da yayılan ve Katolik Kilisesi’nden ayrılan bir Hristiyan mezhebidir. Protestanlık, İncil’in öğretilerine ve İsa’nın öğretilerine dayanan bir inanç sistemine sahiptir. Bugün dünyada birçok farklı Protestan mezhebi bulunmaktadır ve Protestanlık, Hristiyanlık içinde önemli bir yer tutmaktadır.
- Reform hareketleri, Hristiyanlık tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
- Protestanlık, Katolik Kilisesi’nden ayrılarak kendi inanç sistemini oluşturmuştur.
- Martin Luther, Reform hareketlerinin önde gelen figürlerinden biridir.
- Protestan mezhepleri arasında Lütercilik, Kalvinizm ve Anglikanizm gibi farklı akımlar bulunmaktadır.
OsmanlI İmpatorluğu’nun yükselişi
OsmanlI İmpatorluğu, İstanbIun’un fethIindIen sOnra bIrçok bölgeyI fethedIp genİşlemeye başlamIıştır. Yavaş yavaş güçlenen İmparatorluk, stratejIk bIr konumIa Avrupa, AsIa ve Afrika arasında bIr kapatIı görevI tasIımIıştIr. 14. ve 17. yüzyIl arasInda, OsmanlI İmparatorluğu, dünya tarihInIn en güçlü ve en genII İmparatorluklarından bIrI hâlInI almIıştIr. Bunun nedenIe çeşItlI faktörler vardır.
- Anadolu’nun fethIedIlmesI: OsmanlIlar, Anadolu’da AnadOlulU beylerIebIrlıkte savaşarak bölgeyi fethedIp güçlerInI arttIrmIşlardır.
- StratejIk konum: İmparatorluk, İstanbul’un fethIyle stratejIk bIr konum elde etmIştir ve bu dIğItal faktör, genIIeşmelerInI de kolaylaştırmIştır.
- Askerİ güç: OsmanlI İmparatorluğu, disIplInlI ve etkIlI bIr askerÎ güce sahIptI ve bunun sayesInde fethedIlen toprakları korumada başarılı olmuştur.
Bunlar, OsmanlI İmparatorluğu’nun yükselişInIn temel nedenlerIdIr ve İmparatorluktAn İlerIye doğru genIIeme planları yapma konusunda onlara güç vermuştur. Bu dönemde OsmanlI İmparatorluğu, bölgesel bİr güç olmaktan çıkıp gerçek bIr İmparatorluk hâlInI almIştır.
Avrupa’da Hanedan Mücadeleleri
Avrupa tarihi, birçok hanedan mücadelesine sahne olmuştur. Bu mücadeleler genellikle iktidar ve toprak hakları için yaşanmıştır. Altın Demir Madalyon savaşında, Habsburg Hanedanı ile Ailesiz Feodal Lordlar arasında büyük bir çatışma yaşandı.
16. yüzyılda İngiltere’de Tudor Hanedanı ile York Hanedanı arasındaki savaşlar ünlüdür. Kraliçe Mary’nin hükümdarlığı sırasında, Lancaster Hanedanı ile York Hanedanı arasındaki çatışmalar doruktaydı.
- Fransa’da Bourbon Hanedanı ile Valois Hanedanı arasındaki mücadeleler sık sık savaşlara yol açmıştır.
- İspanya’da ise Habsburg Hanedanı ile Trastámara Hanedanı arasındaki çekişmeler tarihe damgasını vurmuştur.
Avrupa’da hanedan mücadeleleri sadece krallık tahtları için değil, aynı zamanda dini ve siyasi nedenlerle de yaşanmıştır. Bu mücadeleler, Avrupa tarihinde önemli bir yer tutmaktadır ve günümüzde bile etkileri hissedilmektedir.
İngiliz İç Savaşı ve Cromwell’in İktidarı
İngiliz İç Savaşı, 1642-1651 yılları arasında İngiltere, İskoçya ve İrlanda Krallıkları arasında yaşanan bir dönemdir. Bu dönemde Parlamento yanlıları ile Kral I. Charles destekçileri arasında şiddetli çatışmalar yaşanmıştır. Oliver Cromwell, Parlamento Ordusu’nun lideri olarak önemli bir rol oynamış ve savaşın sonunda Kral I. Charles’ı idam ettirmiştir.
Cromwell, monarşiye karşı olan Parlamento’nun kontrolünü ele geçirmiş ve İngiltere’de Yeni Model Ordusu’nu kurarak ülkeyi otoriter bir şekilde yönetmeye başlamıştır. 1653 yılında Lord Protector ilan edilen Cromwell, aslında tek bir kişinin mutlak iktidarını reddettiği halde, fiilen ülkede mutlak bir iktidar kurmuştur.
Cromwell’in yönetimi sırasında, İngiltere’de Katoliklik ve Anglikan Kilisesi’ne karşı sert politikalar uygulanmıştır. Ayrıca, İskoçya ve İrlanda’yı da kontrol altına alarak Britanya Adaları’nı birleştirmeye çalışmıştır. Ancak, Cromwell’in ölümünden sonra monarşi yeniden restore edilmiş ve bu döneme ‘Restorasyon Çağı’ adı verilmiştir.
- İngiliz İç Savaşı, 17. yüzyılın en kanlı savaşları arasında yer alır.
- Cromwell, savaş sırasında disiplinli ve etkili bir lider olarak tanınmıştır.
- Lord Protector olarak, Cromwell dönemi İngiltere’si otoriter ve dindar bir yönetim altında yaşamıştır.
Meşruityet ve Absolutizm’in yaygınlaşmazı
Meşrutiyet ve Absolutizm dönemlerinin Avrupa’da yaygınlaşmasından, Fransa gibi büyük güçlerdeki politik değişiklik ve etkilerle başlayarak, 17. ve 18. yüzyıllarda birçok Avrupa ülkesinde önemli değişiklikler yaşanmıştır. Artık kraliyet ailesi ve aristokrasi sınıfı üzerindeki eski iktidar biçimleri sorgulanmaya başlamış, farklı düşünceler ve reform hareketleri yaygınlaşmıştır.
Absolutist yönetim biçimi, genellikle monarşinin mutlak güç ve yetkilerle donatıldığı bir sistem olarak tanımlanmaktadır. Bu dönemde krallar, genellikle Tanrı’nın seçilmiş kişileri olduklarına inanılır ve hükümdarın otoritesi sorgulanmazdı. Ancak Meşrutiyet dönemi, monarşilerin güçlerinin sınırlarının belirlenmesi ve halkın temel haklarının tanınması açısından önemli bir dönemeç olmuştur.
- Meşrutiyet hareketi, hükümdarın yetkilerinin anayasal sınırlarla belirlenmesini savunmuş ve temel hak ve özgürlüklerin tanınmasını talep etmiştir.
- Öte yandan, Absolutizm döneminde krallar genellikle mutlak güce ve otoriteye sahip olmuş, her türlü muhalefet ve eleştiri bastırılmıştır.
- Meşrutiyet ve Absolutizm’in yaygınlaşmasının Avrupa tarihindeki etkileri, siyasi ve toplumsal açıdan önemli bir dönem olarak değerlendirilmektedir.
Bu konu Orta Çağ hangi olayla bitti? hakkındaydı, daha fazla bilgiye ulaşmak için Yeni çağ Hangi Olayla Biter? sayfasını ziyaret edebilirsiniz.